ترمومتر

ترمومتر چیست؟

ترمومتر یا دماسنج، ابزاری برای اندازه‌گیری دما است که در صنایع، پزشکی، آزمایشگاه‌ها و مصارف خانگی کاربرد دارد. این دستگاه با مکانیزم‌های مختلف، تغییرات دمایی را تشخیص داده و نمایش می‌دهد.

اجزای اصلی ترمومتر

• سنسور دما (حسگر حرارتی)

• سیستم تبدیل سیگنال

• نمایشگر (عقربه‌ای یا دیجیتال)

  ---

انواع ترمومتر

• ترمومترهای تماسی
• ترمومترهای غیرتماسی

ترمومترهای تماسی

• جیوه‌ای/الکلی: استفاده از انبساط مایع در لوله شیشه‌ای

• بی‌متال: استفاده از انبساط متفاوت دو فلز

• ترموکوپل: تولید ولتاژ بر اساس اثر Seebeck

• RTD: تغییر مقاومت الکتریکی با دما

• ترمومتر گازی: تغییر فشار گاز محبوس شده

ترمومترهای غیرتماسی

• لیزری (مادون قرمز): اندازه‌گیری تابش فروسرخ

• ترموگراف: تصویربرداری حرارتی

  ---

نحوه عملکرد ترمومتر

هر نوع ترمومتر بر اساس اصول فیزیکی متفاوتی عمل می‌کند:

• مکانیکی: انبساط مواد (جیوه، الکل، بی‌متال)

• الکتریکی: تغییر مقاومت (RTD) یا تولید ولتاژ (ترموکوپل)

• اپتیکال: اندازه‌گیری تابش مادون قرمز

مزایای ترمومتر

• دقت بالا در اندازه‌گیری

• پاسخ سریع به تغییرات دما

• قابلیت اندازه‌گیری در محدوده‌های دمایی گسترده

• امکان استفاده در شرایط سخت صنعتی

• برخی مدل‌ها قابلیت ثبت داده و اتصال به سیستم‌های کنترلی را دارند.

  ---

کاربردهای ترمومتر

• پزشکی: اندازه‌گیری دمای بدن

• صنایع غذایی: کنترل فرآیندهای تولید

• صنعت: نظارت بر تجهیزات و فرآیندها

• آزمایشگاه‌ها: تحقیقات علمی

• خانگی: کنترل دمای محیط و لوازم خانگی

• ساختمان: تشخیص نشتی و عایق‌بندی

  ---

کمیت‌های قابل اندازه‌گیری

• دمای سطح اجسام

• دمای مایعات و گازها

• دمای داخلی مواد (با پراب)

• دمای محیط

• تغییرات دمایی در بازه‌های زمانی

  ---

برندها و مدل‌های معتبر

نکات مهم در انتخاب ترمومتر