سرعت سنج

معرفی سرعت سنج

سرعت سنج (Speedometer) وسیله‌ای است که برای اندازه‌گیری سرعت خطی یا زاویه‌ای اجسام متحرک استفاده می‌شود. این دستگاه در صنایع مختلف، خودروها، سیستم‌های کنترل فرآیند و تحقیقات علمی کاربرد دارد. معادل انگلیسی آن Speedometer یا Tachometer (در برخی موارد) است.

انواع سرعت سنج

• سرعت سنج مکانیکی: مبتنی بر چرخش مکانیکی و نیروی گریز از مرکز

• سرعت سنج دیجیتال: با استفاده از سنسورهای نوری یا مغناطیسی

• سرعت سنج لیزری (دوپلری): برای اندازه‌گیری سرعت بدون تماس فیزیکی

• سرعت سنج اولتراسونیک: با امواج صوتی

• سرعت سنج چرخشی (تاکومتر): مخصوص اندازه‌گیری دور موتور و چرخش شفت‌ها

نحوه عملکرد سرعت سنج

• در مدل‌های مکانیکی، چرخش یک شفت یا چرخ باعث حرکت عقربه می‌شود.

• در مدل‌های دیجیتال، سنسورها پالس‌های الکتریکی تولید کرده و پردازشگر سرعت را محاسبه می‌کند.

• در سرعت‌سنج‌های لیزری، با استفاده از اثر دوپلر، تغییر فرکانس نور بازتاب‌شده اندازه‌گیری می‌شود.

کاربردهای سرعت سنج

• صنعت خودرو: نمایش سرعت خودروها

• صنایع هوایی: کنترل سرعت پروانه‌ها و توربین‌ها

• صنایع غذایی و بسته‌بندی: تنظیم سرعت نوار نقاله

• پزشکی: اندازه‌گیری سرعت جریان خون

• تحقیقات علمی: آزمایش‌های دینامیکی

نحوه کار با سرعت سنج

• در مدل‌های تماسی، سنسور باید با جسم متحرک تماس داشته باشد.

• در مدل‌های غیرتماسی (مثل لیزری)، دستگاه را به سمت هدف نشانه رفته و اندازه‌گیری انجام می‌شود.

• برخی مدل‌ها نیاز به کالیبراسیون اولیه دارند.

کمیت‌های قابل اندازه‌گیری

• سرعت خطی (متر بر ثانیه، کیلومتر بر ساعت)

• سرعت زاویه‌ای (دور بر دقیقه - RPM)

• شتاب (در برخی مدل‌های پیشرفته)

مدل‌ها و برندهای معروف

• خودرویی: VDO, Bosch, Auto Meter

• صنعتی: Fluke, Extech, ONO SOKKI

• لیزری: Bosch, B&K Precision, UNI-T

حوزه‌های کاربردی سرعت سنج

• خودروسازی و حمل‌ونقل

• هواپیمایی و دریانوردی

• صنایع تولیدی و ماشین‌آلات

• پزشکی و بیومکانیک

• تحقیقات دانشگاهی و آزمایشگاهی

قیمت سرعت سنج

• مدل‌های ساده مکانیکی: از ۵۰ هزار تومان تا ۵۰۰ هزار تومان

• مدل‌های دیجیتال صنعتی: ۱ تا ۱۰ میلیون تومان

• سرعت‌سنج‌های لیزری و حرفه‌ای: ۵ تا ۵۰ میلیون تومان
  (قیمت‌ها تقریبی و بسته به برند و قابلیت‌ها متفاوت است.)

نکات ایمنی

• از تماس مستقیم با اجزای متحرک پرسرعت خودداری کنید.

• در محیط‌های انفجاری از مدل‌های ضدجرقه استفاده شود.

• در سرعت‌سنج‌های لیزری، از تابش مستقیم به چشم خودداری کنید.

• دستگاه را در معرض رطوبت و ضربه قرار ندهید.